30 marzec 2023

Przy kopalni Piast w Bieruniu ma powstać Izba Pamięci najdłuższego podziemnego strajku w czasie stanu wojennego w Polsce

Przy kopalni Piast w Bieruniu ma powstać Izba Pamięci najdłuższego podziemnego strajku w czasie stanu wojennego w Polsce. Pomysłodawcami są przedstawiciele Stowarzyszenia Solidarności Pamięci Strajkujących Górników w Kopalni Węgla Kamiennego Piast 14-28 Grudnia 81 roku. Jednostka byłaby zamiejscowym oddziałem Muzeum Śląskiego, zaadoptowany na ten cel byłby przykopalniany budynek, który obiecali przekazać przedstawiciele PGG S.A.

W lutym tego roku z pomysłodawcami budowy Izby Pamięci oraz dyrektorką Muzeum Śląskiego Marią Czarnecką spotkali się w Warszawie Generalny Konserwator Zabytków Minister Jarosław Sellin oraz Piotr Szpanowski z Departamentu Dziedzictwa Kulturowego.

Natomiast list intencyjny w tej sprawie podpisali 23 listopada 2021 roku (w ramach obchodów 40 rocznicy strajku w kopalni Piast ) przewodniczący górniczej Solidarności Bogusław Hutek, przewodzący Regionu Śląsko-Dąbrowskiej Solidarności Dominik Kolorz, przewodniczący Stowarzyszenia Solidarności Pamięci Strajkujących Górników w Kopalni Piast Mariusz Śliwiński, dyrektorka Muzeum Śląskiego Maria Czarnecka, dyrektor katowickiego oddziału IPN Andrzej Sznajder, przedstawiciele PGG S.A. prezes Tomasz Rogala oraz wiceprezes ds. Pracowniczych Jerzy Janczewski, dyrektor kopalni Piast-Ziemowit Krzysztof Krasucki, Władze Bierunia i Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego Burmistrz Krystian Grzesica, Starosta Bernard Bednorz, oraz 29 posłów Ziemi Śląskiej z posłanką Bożeną Borys-Szopą na czele. List otrzymali prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński, oraz marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski.

Pomysłodawca przedsięwzięcia Mariusz Śliwiński podkreśla, że szczególnie zaangażowana w projekt jest posłanka Bożena Borys-Szopa i przewodniczący górniczej Solidarności Bogusław Hutek.

- Na ostatnim spotkaniu w Warszawie mówiliśmy już o konkretach. Padły interesujące pomysły, które moglibyśmy zrealizować, nie chcę jednak za wiele jeszcze w tym momencie zdradzać, bo jesteśmy wciąż na etapie projektowym. W każdym razie bardzo poważnie brany jest pod uwagę, jako miejsce ekspozycji, budynek D przy kopalni Piast – wyjaśnia przewodniczący Stowarzyszenia Solidarności Pamięci Strajkujących Górników w Kopalni Węgla Kamiennego Piast 14-28 Grudnia 81 roku.

Mariusz Śliwiński podkreśla, że budynek D wchodzi w skład kompleksu budynków kopalni Piast w Bieruniu, a jednocześnie znajduje się przed kopalnianą bramą, powstanie izby pamięci w tym miejscu nie koliduje zatem z pracą w zakładzie. To miejsce dobrze skomunikowane, znajduje się przy nim plac autobusowy i parking. Na przekazanie obiektu w celach muzealnych wstępną zgodę wyrazili przedstawiciele Zarządu PGG S.A.

Na razie nie ma zgromadzonych zbyt wielu eksponatów. Na honorowym miejscu w Izbie Pamięci znajdzie się z pewnością drewniany krzyż, który w czasie strajku znajdował się w przepompowni. W Muzeum będą też dokumenty i zdjęcia związane ze strajkiem. Znajdą się także wspomnienia uczestników, być może także w formie multimedialnej. Rozmowy z nimi zostaną bowiem zarejestrowane w ramach projektu „Ocalić od zapomnienia”. Gdy do realizacji projektu będzie bliżej, wtedy też zostanie przeprowadzona zbiórka rzeczy związanych z tamtymi wydarzeniami.

Powstał pomysł, by w tym miejscu upamiętnić nie tylko najdłuższy podziemny strajk stanu wojennego, ale również wszystkie protesty w śląskim kopalniach w tamtym okresie. – Takie rozwiązanie zaproponował szef Śląsko-Dąbrowskiego Regionu Solidarności Dominik Kolorz. Na wieść o stanie wojennym w 1981 roku strajkowały bowiem załogi wielu kopalń. Czasami strajk trwał jeden dzień, czasami kilka dni. Długo strajkowali też nasi koledzy na Ziemowicie. O nich się mniej mówi w przestrzeni publicznej, ale warto w takim miejscu te wydarzenia przypominać – dodaje Mariusz Śliwiński.

Trwający dwa tygodnie podziemny strajk w kopalni Piast w Bieruniu był najdłuższym tego typu protestem stanu wojennego. Był prowadzony 650 m pod ziemią i trwał od 14 do 28 grudnia 1981 r. Górnicy spędzili pod ziemią Boże Narodzenie i Wigilię, przy wstrzymanych dostawach żywności i gasnących lampkach.

Szczegóły związane z budową muzeum przy kopalni Piast poznamy jesienią.