Wpływ PGG S.A. na transformację regionu - konferencja PTE w Katowicach
Prezentacją pt. „Wpływ Polskiej Grupy Górniczej na transformację regionu śląskiego” dyrektor Biura Restrukturyzacji Operacyjnej i Technologicznej PGG S.A. Rafał Gąsior zapoznał uczestników konferencji Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego z nowoczesnymi projektami największej polskiej spółki węglowej w ciągu ostatnich lat w skali województwa.
Debata objęta patronatem honorowym Ministerstwa Przemysłu odbyła się w Sali Sejmu Śląskiego w Katowicach w środę 12 czerwca 2024 r. pod hasłem "Transformacja Śląska. Energetyka, górnictwo, cyfryzacja, hutnictwo". Swój udział w przekształceniach gospodarczych, społecznych a zwłaszcza technologicznych zaprezentowały najważniejsze podmioty przemysłowe oraz instytucje i placówki naukowe regionu. Nad poziomem merytorycznym konferencji czuwali eksperci katowickiego oddziału PTE z prezesem dr Jerzym Podsiadłą, dr Beatą Barszczowską z Akademii Górnośląskiej im. Korfantego, dr hab. inż. Bożeną Gajdzik – prof. Politechniki Śląskiej.
- Zależało mi na zapoznaniu uczestników z działaniami PGG S.A. ukierunkowanymi na ograniczenie negatywnego wpływu eksploatacji górniczej na środowisko. Dzięki sukcesom w tym zakresie poszczególne kopalnie i jednostki spółki mogą zwiększać rentowność, ograniczając koszty własne – podkreśla dr Rafał Gąsior, który w pierwszej części wystąpienia objaśnił, w jaki sposób udaje się indukować innowacyjność w spółce i przedsiębiorstwach okołogórniczych. PGG S.A. stawia wysokie wymagania partnerom i wykonawcom, wymuszając poniekąd intensywniejszą współpracę między firmami i organizacjami, które m. in. inwestują w zasoby ludzkie (zwiększenie zatrudnienia, ograniczenie bezrobocia), podnoszą kompetencje, pozyskują nowe know-how oraz opracowują nowe, doskonalsze produkty. Dzięki ich odnowionemu portfolio potrafią wejść na nowe rynki, zwiększając konkurencyjność.
- Pragnąłem ponadto zaakcentować otwartość Polskiej Grupy Górniczej na nawiązywanie współpracy z innymi przedsiębiorstwami, które byłyby skłonne zainwestować w obszar efektywności energetycznej na terenach górniczych – dodaje dyrektor Biura Restrukturyzacji Operacyjnej i Technologicznej PGG S.A.
I.
Wykorzystać metan i ciepło wód podziemnych
Jednym z najważniejszych obszarów innowacyjności jest wielostronne wykorzystanie metanu z kopalń. Przykładem może być użycie silników kogeneracyjnych do produkcji prądu elektrycznego i ciepła (a także chłodu w klimatyzacji wyrobisk podziemnych). W spółce pracuje obecnie 10 agregatów prądotwórczych o łącznej mocy 18,5 MWe. Do końca tego roku ruszy jedenasty agregat (2 MWe), a w planach na lata 2025-2027 PGG S.A. ma zbudowanie kolejnych 6-7 agregatów o mocy 9-11 MWe.
Specjaliści PGG S.A. pracują nad pomysłem pozyskania ciepła, które dotąd marnowało się jako odpad odprowadzany wraz z wodami z dołu zakładów górniczych. Stworzyli koncepcję dla zespolonych, wieloruchowych kopalń Piast-Ziemowit, ROW i Ruda, gdzie sumaryczna moc możliwa do zainstalowania wyniosłaby 4 MW, kosztem ok. 18,17 mln zł. Z przeprowadzonych audytów w zakresie efektywności energetycznej wynika, że tzw. białe certyfikaty dla wszystkich trzech instalacji powinny przynieść spółce wartość ok. 3,11 mln zł.
- Mając na względzie potencjał, jaki posiada PGG S.A. w zakresie dalszego wykorzystania technologii, która wykorzystywać będzie ciepło odpadowe z wód odprowadzanych, maksymalna moc do zainstalowania w całej spółce wynieść może 34,1 MW. Każdego roku może to przełożyć się na produkcję 216 GWh energii cieplnej – szacuje dyrektor Rafał Gąsior.
Odnawialne Źródła Energii i praktyczna innowacyjność
Gotowe do wdrożenia w Polskiej Grupie Górniczej są w tej chwili projekty budowy nowych farm fotowoltaicznych w trzech lokalizacjach: Ruda Śl., Gierałtowice i Chełm Śl. Łączna moc tych farm wyniesie 38,5 MW a szacunkowa obecna wartość rynkowa projektów posiadanych przez PGG S.A. to 15,2 mln zł.
Polska Grupa Górnicza doprowadziła do wdrożenia kilku mniej spektakularnych, innowacyjnych pomysłów praktycznych, które przełożyły się na konkretne, wyliczalne korzyści. Są to m.in.:
Cyfryzacja – Elektroniczny Notes Sztygara zastępuje książkę raportową, tzw. alfabetkę i szychtownicę. Ogranicza czas pracy osób dozoru o 5 godzin w tygodniu (odzyskuje 66 proc. czasu pracy). Automatyzuje procesy organizacyjne, ułatwia wykonywanie zadań, przyspiesza obieg dokumentów, pozwala na sprawniejsze delegowanie obowiązków oraz monitorowanie realizacji i efektów pracy. Łatwo jest w nim znaleźć niezbędne informacje, sprawniej można przygotować analizy czy raporty.
Urządzenia vendingowe BHP – automaty usprawniają proces wydawania odzieży i środków ochronnych – działają 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Wydają górnikom rękawice ochronne, a także maski przeciwpyłowe, okulary czy zasypki.
System bezprzewodowej łączności ratowniczej – umożliwia cyfrową, bezprzewodową komunikację pomiędzy Kierownikiem Akcji Ratunkowej a zastępami ratowników górniczych pod ziemią. W porównaniu z dotychczasową technologią nie ma potrzeby rozwijania kilometrów przewodów, które ratownicy musieli transportować w dany rejon kopalni. Znacznie usprawnia prowadzenie akcji, zwiększa bezpieczeństwo samych ratowników.
System prewencji pożarowej – pozwala na liniowy monitoring temperatury procesów, obiektów i obszarów, a technologia oparta jest na światłowodzie. System potrafi wykryć wzrost temperatur na wyznaczonym obszarze lub w obiekcie, co w konsekwencji pozwala na zwiększenie szybkości reakcji służb kopalnianych w przypadku przekroczenia bezpiecznego progu temperatury. Zminimalizowano tym samym ryzyko powstania zagrożenia pożarowego. W trakcie testów systemu przeprowadzono ok 40 prac profilaktycznych, przy których temperatura przekroczyła 50 stopni Celsjusza. Warto przypomnieć, że średni koszt akcji ratowniczej (np. z powodu pożaru) kształtuje się na poziomie 2 mln zł nie wliczając kosztów i strat związanych ze skutkami pożaru (np. koszt otamowania sprzętu).
II.
PGG S.A. w przyszłej transformacji regionu śląskiego
Drugi blok swej prezentacji dyrektor Rafał Gąsior poświęcił spodziewanym strategicznym efektom funkcjonowania Polskiej Grupy Górniczej dla transformacji Górnego Śląska i Zagłębia w przyszłych latach i dekadach. Jedną z najpewniejszych korzyści będzie wspieranie przez spółkę nowoczesnych przekształceń społecznych, zwłaszcza na rynku pracy.
Sprawiedliwa Transformacja (z ang. Just Transition) regionów górniczych wymaga nie tylko konsekwentnego, ale zwłaszcza racjonalnego prowadzenia procesu. Tylko dzięki takiemu podejściu uda się utrzymać wskaźniki bezrobocia na odpowiednio niskim poziomie. Samo przekształcenie regionu górniczego wymaga zaangażowania sporych nakładów pieniężnych, ale także wielkiej troski o zasoby ludzkie. To właśnie mieszkańcom i pracownikom trzeba stworzyć nowe miejsca pracy w trakcie transformacji i po jej zakończeniu.
Potencjał terenów górniczych
Przykładem wykorzystania terenów pogórniczych jest przekształcenie ich struktury na potrzeby całkiem nowego przemysłu. Dzięki temu w miejscu likwidowanych kopalń powstawać mogą np. nowoczesne parki przemysłowe, podnoszące atrakcyjność regionu w oczach inwestorów, sprzyjające rozwojowi miejscowości. Szkodliwy wpływ odchodzenia od górnictwa na bezrobocie w regionie wówczas uda się zminimalizować do akceptowalnych poziomów.
Innym przykładem wykorzystania potencjału terenów pogórniczych może być także rozwijanie turystyki i kultury (post)industrialnej w celu zachowania i przekazywania kolejnym pokoleniom tradycji Górnego Śląska oraz branży węglowej, które stanowią atut i wizytkówkę regionu. W PGG S.A. inicjatywa tego rodzaju działa z powodzeniem przy jednej z kopalń spółki (Wujek w Katowicach), gdzie Śląskie Centrum Wolności i Solidarności we współpracy z górnikami prowadzi m.in. muzeum poświęcone strajkowi i pacyfikacji kopalni Wujek w 1981 r.
Adaptacja terenów na potrzeby socjalne - współpraca z miastami
Innym sposobem wykorzystania potencjału terenów pogórniczych jest wzmocnienie współpracy z władzami miast i gmin w celu przekształcenia nieużytków na potrzeby socjalne, na cele budownictwa mieszkaniowego lub usługowego.
Potencjał dla energetyki odnawialnej - fotowoltaika, pompy ciepła, magazyny energii
Dzięki znacznemu obszarowi, jaki zajmują tereny górnicze PGG S.A., mogą one znaleźć swoje zastosowanie w dziedzinie energetyki jutra, tj. Odnawialnych Źródeł Energii jako elektrownie słoneczne (farmy fotowoltaiczne) czy nawet wiatrowe. Zlikwidowane kopalnie głębinowe – jak pokazują doświadczenia zagraniczne – inspirują także projektantów zarówno nowoczesnych hydromagazynów energii (specyficzny typ siłowni szczytowo-pompowych) jak i klasycznych akumulatorowych, dla których byłe kopalnie oferują dostatecznie dużo miejsca i potrzebną infrastrukturę. Tereny pokopalniane z pewnością nadają się do wykorzystania np. przez władze samorządowe w projektach zabezpieczenia na potrzeby społeczności lokalnej taniej i odnawialnej energii. Także w ten sposób górnicza scheda przyczyni się do polepszania jakości życia w regionie.
□ Konferencja PTE "Transformacja Śląska. Energetyka, górnictwo, cyfryzacja, hutnictwo", fot. Mateusz Czajka - dziennikzachodni.pl
□ Plansze do prelekcji "Wpływ Polskiej Grupy Górniczej na transformację regionu śląskiego" Rafał Gąsior - dyrektor Biura Restrukturyzacji Operacyjnej i Technologicznej PGG S.A.
Udostępnij tę stronę