12 lipiec 2021

PGG S.A. przekaże budynki kopalni Wujek Śląskiemu Centrum Wolności i Solidarności

Polska Grupa Górnicza zobowiązała się do nieodpłatnego przekazania Śląskiemu Centrum Wolności i Solidarności historycznych budynków kopalni Wujek. List intencyjny w tej sprawie podpisano uroczyście w Katowicach w poniedziałek 12 lipca w gmachu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego w Katowicach.

Dokument w imieniu PGG S.A. podpisał wiceprezes ds. pracowniczych Jerzy Janczewski a sygnatariuszami są również Izabela Domogała, członek zarządu Województwa Śląskiego, Mariusz Skiba - wiceprezydent Katowic oraz Robert Ciupa – dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, które zagospodaruje budynki kopalni na cele edukacyjno-kulturalne. ŚCWiS jest wspólnym projektem samorządu województwa i miasta Katowice.

Porozumienie obejmuje należące obecnie do kopalni Staszic-Wujek trzy budynki w Katowicach Brynowie: Oddziału Instalacyjnego, Straży Pożarnej oraz Łaźni Łańcuszkowej. W grudniu 1981 r. trwał w nich strajk górników protestujących przeciw stanowi wojennemu, budowle były świadkami krwawej pacyfikacji, podczas której milicjanci plutonu specjalnego ZOMO zastrzelili dziewięciu górników. Uroczystość podpisania listu intencyjnego o przekazaniu budynków wpisuje się symbolicznie w obchody 40. rocznicy tragicznych wydarzeń stanu wojennego.

Izabela Domogała nazwała przekazywane przez PGG S.A. obiekty kopalni "trampoliną pomiędzy historią a przyszłością".

- Mam nadzieję, że będzie to miejsce odwiedzane przez wielu. Wspólnie będziemy dbali o uhonorowanie tych, którzy na to zasłużyli - powiedziała przedstawicielka władz Województwa Śląskiego.

Wiceprezydent Mariusz Skiba podkreślał, że chociaż tragiczne wydarzenia w grudniu 1981 r. miały miejsce na Śląsku, to "de de facto strzały były wtedy oddawane do całego narodu".

- Racja stanu wymaga, aby zadbać o pamięć oraz o informacje, które często nie mają miejsca w podręcznikach historii - mówił samorządowiec.

- W planie mojego życia historia zatoczyła pełny obrót. Wydarzenia 1981 r. w kopalniach przeżywałem osobiście, dlatego jest dla mnie tak istotne, że w tej chwili finalizujemy kolejny etap budowania tego szczególnego miejsca pamięci, jakim jest katowicka kopalnia Wujek. Będzie ono ważne dla przyszłych pokoleń, które już weszły lub dopiero wejdą w dorosłe życie. Ze strony spółki górniczej zawsze byliśmy w tej sprawie otwarci na współdziałanie z ŚCWiS, miastem i województwem - powiedział Jerzy Janczewski, wiceprezes ds. pracowniczych PGG S.A.

Robert Ciupa tłumaczył, że budynki mają dla Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności ogromne znaczenie.

- Łaźnia łańcuszkowa posiada ważność porównywalną z Salą BHP w Stoczni Gdańskiej. Wujek i pacyfikacja kopalni to tożsamość Katowic, regionu i wszystkich mieszkańców - mówił szef ŚCiW, dziękując za wolę porozumienia i zapraszając na otwarcie wielkiej wystawy stałej 16 grudnia tego roku.

Obiekty kopalni Wujek są też pamiątką przemysłowego dziedzictwa Górnego Śląska i kultury górniczej (w tym też kultury organizacji pracy w kopalniach w XX w.). Łaźna Łańcuszkowa, gdzie w grudniu 1981 r. strajkujący modlili się, uczestniczyli we mszach św. i otrzymali absolucję generalną przed starciem z siłami wojska i milicji, ma dziś unikatowy charakter także dlatego, że obecnie w kopalniach nie stosuje się już metody zawieszania ubrań górników na łańcuchach. W 2016 roku budynek łaźni został objęty ochroną przez śląskiego konserwatora zabytków.

Siedziba Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności przy ul. Wincentego Pola w Katowicach mieści się w dawnym magazynie odzieżowym kopalni - w grudniu zostanie w nim otwarta nowa wystawa stała. Dzięki pozyskaniu budynków Oddziału Instalacyjnego, Straży Pożarnej oraz Łaźni Łańcuszkowej ŚCWiS rozwinie działalność w nowych kierunkach, z poszanowaniem oryginalnie zachowanej tkanki historycznej miejsca, które stanie się ważnym dla regionu i kraju kompleksem historyczno-edukacyjnym.

W galerii: uroczystość podpisania listu intencyjnego o przekazaniu budynków kopalni Wujek przez PGG S.A. oraz obiekty, Katowice, poniedziałek 12 lipca 2021 r. (zdjęcia: wig-PGG S.A., M. Lyszczyna, M. Smandek, ŚCWiS)